Pankreas Anatomisi
Pankreas anatomisi, karın boşluğunun üst bölümünde midenin arka tarafından yer alan pankreas, on iki parmak bağırsağından başlayarak dalağa kadar uzanmış endokrin organdır. Boyu yaklaşık 12-15 cm uzunluğunda, ağırlığı ise 60-80 gram kadardır. Genel olarak baş, boyun, gövde ile kuyruk bölümlerinden oluşmuştur. On iki parmak bağırsağının meydana getirdiği kaviste baş bölümü, dalak damarlarının girişine kadar uzanmış kuyruk bölümüyle dikkat çeker.
Pankreas yerleştiği bu alanda organa ait hastalıkların karından hissedilmesine engel olur. Bu yüzden pankreas hastalıklarının teşhisi gecikmeli olur. Çevresinde pek çok organla yakın ilişkide bulunduğundan, hastalıkların ilk aşamasında diğer organların hastalıkları ile karışan belirtiler verir.
Pankreas anatomisi önemli damarlarla komşu olmasıyla da dikkat çeker. Özellikle bağırsaklar için önemli damarlar pankreasın alt tarafından geçer. Aynı zamanda dalak atardamarı ve toplardamarı pankreasa oldukça yakındır. Bu özellik pankreasın çoğu hastalığının tedavi yöntemini belirlemede etkili olur. Pankreas başı kanserlerinde bu özellik oldukça belirleyici olur. Yapılacak cerrahi tedavinin planlanması damarların tümörle ilişkisine göre belirlenir.
Pankreasın vücutta üstlendiği görevlerin başında insülin ve glukagon gibi kan şekeri düzenlenmesinde belirleyici etkisi olan hormonların salgılanması gelir. Ayrıca besinlerin sindiriminde önemli etkileri olan bazı enzimlerin yapımında da pankreasın işlevi bulunmaktadır.
Salgılanan hormonlar kan damarlarının yardımıyla dolaşıma verilir, enzimlerde pankreas kanalıyla pankreas sıvısı denilen ve günde 750-1000 ml kadar salgılanan sıvıyla bağırsağa gönderilir. Pankreas hastalıkları nedeniyle uygulana cerrahi girişimler sonrasında ortaya çıkan sorunların temel sebebi bu sıvıdır. Sıvının içindeki çok sayıdaki enzim, dokuları sindirebildiğinden, enfeksiyonların ve kanamaların nedeni olabilir. Cerrahi girişimle pankreasın bir kısmı alınırsa, buna orantılı şekilde pankreas kanalı da alınmalıdır. Farklı yöntemlerle yapılan cerrahi girişimlerde bu kanalların ağız kısmı kapatılır. Fakat bazı hastalarda %15 oranında pankreas sıvısı kanallardan karın içine doğru sızma yapabilir. Operasyonda yerleştirilen direnler yardımıyla pankreas sıvısı karın içerisine yayılmadan dışarıya alınırsa, sadece direnin içeride uzun süre kalmasından kaynaklanan sorunlar görülebilir. Bazen cerrahiyle pankreasın hepsi alınabilir. Nadiren olan bu duruma total pankreaktomi adı verilir. Özellikle insüline bağımlı olan Tip1 diyabet hastalarında böyle bir operasyon yapılabilir. Hastanın sindirim enzimi ihtiyacı da ağızdan verilen ilaçlarla sağlanır.
Pankreas endokrin organ olduğu kadar, ekzokrin salgı yapıcı bir bezdir. Bu organın salgıları vücuttaki metabolik düzenin devam etmesinde önemli bir etkisi bulunmaktadır. Bulunduğu lokasyona göre, çoğu organla ve anatomik yapıyla ilişki içinde olması, bu yapıların ve organların cerrahisinde pankreas anatomisinin ve varyasyonlarının doğru bilinmesi cerrahi alanında oldukça önemlidir.
19.01.2024 05:46:45
Pankreas Anatomisi ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
