Vajina Anatomisi

Vajina anatomisi yani kadının üreme organları, dış ve iç üreme organları olmak üzere iki bölümde incelenir. Vajina uterusun (Rahim) sonunda boru (Kanal) şeklinde, ortalama 9-10 cm uzunluğunda olan yapılardır. Halk arasında hazne veya döl kanalı (Döl yolu) olarak tabir edilir. Vajinanın dört önemli işlevi bulunmaktadır. Bunlar: doğum kanalı, cinsel ilişki kanalı, idrar kanalının geçtiği kanal (Üretra kanalı) ve adet kanının dışarıya atıldığı kanaldır.

Dış üreme organları 'vulva' olarak da adlandırılmaktadır. Vulva'da; küçük duvarlar, büyük dudaklar, klitoris (Clitoris), kızlık zarı (Hymen) ve idrar boşaltma deliği (Üretra) bulunmaktadır. Büyük duvarlar vulvanın dış sınırını oluşturmaktadır. Küçük dudaklara göre daha kalın ve daha etlidir. Büyük dudaklar üzerinde yağ salgılayan salgı bezleri bulunmakta ve ergenliğe girdikten sonra üzeri kıllarla yani pubik kıllarla kaplanmaktadır. Küçük dudaklar ise iç kısımda yer almakta ve daha incedir. Genişliği kadından kadına değişmektedir. Vajina girişini kapatacak şekilde önden arkaya uzanmaktadır. Küçük dudakların üzerinde kıl bulunmamaktadır. Bazı kadınlarda küçük dudaklar normalden kalın veya sarkık görünümde olabilmektedir. Bu kadınlar genital estetik ameliyatlara ihtiyaç duyulabilmektedir. Vajina girişi etrafında ilişki sırasında vajen girişinin kayganlığını sağlayan saldı bezleri bulunmakta ve en büyükleri 'bartholin bezi' olarak adlandırılan ve vajen girişinde sağda ve solda iki adet olmak üzere bezler bulunmaktadır. Bu bezlerin iltihabı ağrılı apselere neden olabilmektedir. Vajen girişinde kızlık zarı (Hymen) adı verilen bir deri kıvrımı bulunmakta ve bu deri kıvrımı vajen girişini daraltacak şekilde olup cinsel ilişki sırasında yırtılmaktadır. Bu yırtılma sırasında da bir miktar yırtılma kanama gerçekleşmektedir. Daha sonraki ilişkilerde vajen girişi büyüyeceği için kanama meydana gelmeyecektir. İki küçük dudağın ön tarafta birleştiği yerde klitoris bulunmaktadır. Bu organ kadın cinsel organlarında en duyarlı bölge olarak bilinmektedir. Embriyotik olarak erkekteki penise benzer yani uyarı ile sertleşmektedir. Klitoris altında idrar yolu (Üretra) kanalının açıldığı küçük bir delik bulunmaktadır. Bu delik sayesinde idrar dışarı atılmaktadır.

İç genital sistem; vajina (Hazne), rahim ağzı (Serviks), rahim (Uterus), tüpler (Fallop kanalları) ve yumurtalıklardan (Overler) oluşmaktadır. Yumurtalık sağ ve solda olmak üzere iki adettir. Vajina önde idrar torbası arkada ise kalın bağırsağın son kısmı (Rektum) arasında uzanan tüp şeklinde bir yapıya sahiptir. Vajen girişinden rahim ağzına kadar uzanmaktadır. Yaklaşık 10-12 cm uzunluğunda, cinsel ilişki ve doğum sırasında uzunluğu ve genişliği daha da artacak biçimde elastik liflerle çevrelenmektedir. İçerdiği salgı bezleri ile kendi içinin ve vulvanın yağlanmasını sağlamaktadır. Rahim ağzı (Serviks) vajina sonunda bulunur ve vajenin rahimle birleştiği bölümdür. Ortasında bir delik bulunan yarım küre şeklinde bir yapıya sahiptir. Salgıladığı özel madde yardımı ile ortasındaki açıklı sperm spermin geçişine izin vermekte ve vajendeki mikropların yukarı yayılmasını engellemektedir. Rahim vajinanın üzerinde karın içine yerleşmiş vaziyette bulunan armut biçimine bir organdır. Uterusun (Rahmin) kalın duvarı üç tabakadan oluşmaktadır. Bunlardan en içte olanı endometrium adını almakta, adet siklusu boyunca değişimler göstermekte, eğer gebelik olmazsa dökülerek âdet kanaması ile dışarı atılmaktadır. Gebelik oluşursa döllenmiş yumurtanın büyümesi için ona yatak görevi görmektedir. Ortadaki kas tabakasına myometrium denmektedir. Uterusun en kalın tabakasıdır ve istemsiz çalışan düz kaslardan oluşmaktadır. Bu kaslar âdet kanaması esnasında rahim içinde biriken kanı, doğum esnasında ise bebek ve plesantayı rahim dışına atmak için kasılarak görev yaparlar. Bu kas yapısı, gebelik gerçekleştiğinde göğüs kafesi altına kadar büyüyebilecek özelliktedir. Uterusu dışarıdan çevreleyen zar tabakasına seroza denilmektedir. Bu tabaka rahmi diğer organlardan ayırmakta ve yerinde tutunabilmesi için ise destek bağları oluşturmaktadır. Seroza aslında tüm bütün organlarının dış yüzünü saran peritonun bir uzantısı konumundadır. Gebe olmayan bir kadının rahminin büyüklüğü yaşına ve geçirmiş bulunduğu gebelik sayısına göre farklılık göstermektedir. Ortalama ağırlığı 50 - 80 gram arasındadır ve 9. Ayını doldurmuş olan bir gebede ise ağırlığı yaklaşık 20 kat artmakta ve 1 kiloya kadar çıkmaktadır. Doğumdan yaklaşık 6 hafta sonrasında ise eski konumuna dönmektedir. İnsan vücudunda başka hiçbir organ bu kadar büyüyüp sonra da kendiliğinden küçülme yeteneğine sahip değildir. Tüpler diğer adı ile fallopion tüpler rahmin her iki tarafında kısmen serbestçe uzanan yapılardadır. Serbest uçları yumurtalıklara daha yakındır. Kanal şeklindelerdir ve döllenmiş yumurtanın rahime ilerleyebilmesi için bir geçit görevi görmektedirler. Yumurtalıklar (Overler) karın içinde sağlı ve sollu olmak üzere iki tanedir. Üreme çağında olan kadında 3x4x5 cm boyutlarında disk şeklinde bir yapıdalardır. İçerisinde gelişmeyi bekleyen yumurta taslakları bulunmaktadır.