Vajina anatomisi, kadının üreme organlarını inceleyen bir alandır ve bu organlar dış ve iç üreme organları olarak iki ana bölümde ele alınır. Vajina, uterusun (rahim) sonunda yer alan boru şeklinde, yaklaşık 9-10 cm uzunluğunda bir yapıdır. Halk arasında hazne veya döl yolu olarak da bilinir. Vajinanın dört temel işlevi bulunmaktadır:

Dış üreme organları 'vulva' olarak adlandırılmaktadır. Vulvada bulunan yapılar şunlardır:

Büyük dudaklar, vulvanın dış sınırını oluşturan, kalın ve etli yapılardır. Üzerinde yağ salgılayan bezler bulunur ve ergenlik döneminden sonra pubik kıllarla kaplanır. Küçük dudaklar ise iç kısımda yer alır ve daha incedir. Vajina girişini kapatacak şekilde önden arkaya uzanır ve üzerinde kıl bulunmaz. Bazı kadınlarda küçük dudaklar normalden kalın veya sarkık görünebilir ve bu durum estetik cerrahi müdahaleler gerektirebilir.

Vajina girişi etrafında, ilişki sırasında vajinanın kayganlığını sağlayan salgı bezleri bulunur. En büyükleri 'Bartholin bezi' olarak adlandırılan ve vajina girişinde sağda ve solda iki adet olan bezlerdir. Bu bezlerin iltihaplanması, ağrılı apselere neden olabilir.

Vajina girişinde kızlık zarı (Hymen) adı verilen bir deri kıvrımı bulunur. Bu zar, cinsel ilişki sırasında yırtılır ve bir miktar kanama gerçekleşir. Daha sonraki ilişkilerde vajina girişi büyüyeceği için kanama meydana gelmez.

Küçük dudakların ön tarafta birleştiği yerde klitoris bulunur. Klitoris, kadın cinsel organlarının en duyarlı bölgesidir ve embriyolojik olarak erkekteki penise benzer. Uyarı ile sertleşir. Klitorisin altında idrar yolu (üretra) kanalının açıldığı küçük bir delik bulunur ve bu delik sayesinde idrar dışarı atılır.

İç genital sistem, vajina (hazne), rahim ağzı (serviks), rahim (uterus), fallop tüpleri (fallop kanalları) ve yumurtalıklardan (overler) oluşur. Yumurtalıklar, sağ ve solda olmak üzere iki adettir.

Vajina, önde idrar torbası ve arkada kalın bağırsağın son kısmı (rektum) arasında uzanan tüp şeklinde bir yapıdır. Vajina girişinden rahim ağzına kadar uzanır ve yaklaşık 10-12 cm uzunluğundadır. Cinsel ilişki ve doğum sırasında uzunluğu ve genişliği artabilecek elastik liflerle çevrilidir. İçerdiği salgı bezleri sayesinde kendi içinin ve vulvanın yağlanmasını sağlar.

Rahim ağzı (serviks), vajinanın sonunda bulunur ve vajinanın rahimle birleştiği bölümdür. Ortasında bir delik bulunan yarım küre şeklinde bir yapıya sahiptir. Salgıladığı özel madde sayesinde ortasındaki açıklık sperm geçişine izin verir ve vajinadaki mikropların yukarı yayılmasını engeller.

Rahim, vajinanın üzerinde karın içine yerleşmiş armut biçiminde bir organdır. Uterusun (rahim) duvarı üç tabakadan oluşur:

Uterusun büyüklüğü, kadının yaşına ve geçirdiği gebelik sayısına göre değişir. Ortalama ağırlığı 50-80 gram arasında olup, gebeliğin 9. ayında yaklaşık 1 kiloya kadar çıkar. Doğumdan yaklaşık 6 hafta sonra eski konumuna döner. İnsan vücudunda başka hiçbir organ, bu kadar büyüyüp kendiliğinden küçülme yeteneğine sahip değildir.

Fallop tüpleri, rahmin her iki tarafında kısmen serbestçe uzanan yapılardır ve serbest uçları yumurtalıklara yakındır. Kanal şeklinde olup, döllenmiş yumurtanın rahime ilerlemesi için bir geçit görevi görürler. Yumurtalıklar (overler) karın içinde sağlı ve sollu olmak üzere iki tanedir. Üreme çağında olan kadınlarda 3x4x5 cm boyutlarında disk şeklindedirler ve içinde gelişmeyi bekleyen yumurta taslakları bulunur.