El Bileği AnatomisiEl, 2 ön kol kemiği (Radius ve ulna), 8 bilek kemiği (Karpallar), 5 tarak kemiği (Metakarpallar) ve 14 parmak kemiği dahil olmak üzere toplam 29 kemikten oluşur. Bu yapı, çok çeşitli hareket becerisine sahip farklı eklem türlerini ve üç ana siniri içermektedir. El, dokunma duyusunun temel organıdır ve kavrama amaçlı özelleşmiştir. Elin radial yönü parmaklar ve baş parmak ile "pinç" (çimdik) kavramayı gerçekleştirirken, ulnar yönü parmaklar ve avuç içi içinde kuvvetli kavramayı sağlar. Elin kemikleri stabilite amacıyla merkezi ve sabit bir ünite ile çeviklik ve kuvvet amacıyla üç taşınabilir ünite şeklinde ayrılabilirler. Sabit ÜniteSabit ünite, 2. ve 3. Metakarpallere sıkıca bağlanmış 8 karpal kemiği içerir. Bu sabit üniteden uzanan üç mobilize ünite bulunmaktadır:
Bilek ve elin aksı, el bileği nötral pozisyondayken radiusun ve 3. Metakarpların longitudinal aksı doğrultusundadır. Önkol pronasyonu ve supinasyonu ile el ve bilek pozisyonları değiştiği için el ve bilekteki yerleşimleri volar (palmar), dorsal, radial ve ulnar olarak ifade etmek, anterior, posterior, lateral ve medial olarak tarif etmeye göre ek olarak uygundur. Elin ArklarıElin iki ana arkı vardır:
Dinlenme pozisyonunda parmaklar normalde metakarpofalangeal (MKF) ve interfalangeal (IF) eklemlerden hafif fleksiyondadır. Bu, parmakların istirahat fleksiyon kaskadı olarak adlandırılır. Kemik Yapısı ve EklemlerKemikler, stabilite ve hareket amaçlı basit elemanlardır. Kemiklerin birbirleri ile buluştukları aktif hareket eden bölgeler eklemleri oluşturur. Kemiklerin birbirleri ile eklem yapan yüzeylerinde kıkırdak örtüler bulunur. Yukarıdan aşağıya doğru incelendiğinde, omuz ile dirsek eklemleri arasında yalnızca tek bir kemik bulunur. Bu kemiğin adı humerus'tur. Önkol adı verilen dirsek ve el bileği arasında başparmak hattı üzerinde bulunan radius ve küçük parmak hattı üzerinde bulunan ulna kemikleri yer alır. El bileğinde, isimlerini ve yerleşim sıralarını bu branştan olmayan doktorların dahi saymakta zorlandıkları 8 küçük kemik (Skafoid, lunatum, trikuetrum, pisiforme, trapezium, trapezoideum, kapitatum, hamatum) bulunur. El sırtı ve avuç içi bölgesinde, ayaktaki tarak kemiğine denk gelen metakarp kemikleri vardır. Her parmak tabanında birer tane olmak üzere 5 tane metakarp kemiği bulunur. Parmakları oluşturan falanks kemikleri ise başparmağın 2, diğer parmakların üçer falanksı vardır. Yerleşimlerine göre proksimal falanks (parmak kökünde), orta falanks ve distal falanks (parmak uç kemikleri) olarak adlandırılırlar. El Bileği EklemiRadiokarpal eklem, bileğin proksimal kısmıdır. Distal radius ve eklem diski ile skafoid, lunat ve trikuetrum arasında elipsoid bir eklemdir. Kapsülü radiokarpal (dorsal ve volar) ligamentlerle desteklenir. Bileğin triangüler fibrokartilajı ya da artiküler diski radiusu ulnaya bağlar. Tabanı distal radiusun ulnar kenarına tutunmuştur. Apeksi ise ulnar stiloid çıkıntının kök kısmına tutunur. Distal radioulnar eklemin sinovyal kavitesi L şeklindedir ve triangüler fibrokartilajın altında uzanır ancak çoğunlukla radiokarpal eklemden ayrıdır. Radiokarpal, midkarpal, distal radioulnar ve KMK eklemleri normal durumda bağlantılı değildir. |
El bileğindeki bu kadar karmaşık yapıyı ve farklı eklemleri anlamak için hangi anatomik detaylara odaklanmak gerekir? Ayrıca, el bileği nötral pozisyondayken radius ve 3. Metakarpların aksınasıl belirlenir?
Cevap yazMerhaba Müyesser,
El bileği anatomisini anlamak için öncelikle kemik yapısına ve eklemlere odaklanmak gerekir. El bileği, sekiz küçük kemikten oluşur ve bu kemikler iki sıra halinde dizilmiştir. Bu kemikler arasında scaphoid, lunate, triquetrum ve pisiform gibi kemikler yer alır. Ayrıca, radius ve ulna kemikleri el bileği ile eklem yapar. Bağlar ve tendonlar da el bileğinin stabilitesini ve hareketini sağlar.
El bileği nötral pozisyondayken radius ve 3. metakarpların aksını belirlemek için anatomik pozisyonu referans almak gerekir. Radius kemiği, ön kolun başparmak tarafında yer alır ve el bileği eklemine doğru uzanır. 3. metakarp ise orta parmağa karşılık gelir. Bu iki yapının aksını belirlemek için, önkol ve elin orta hattı boyunca bir çizgi hayal edilebilir. Bu çizgi, radiusun distal ucu ile 3. metakarpın proksimal ucu arasında uzanır.
El bileği anatomisinin detaylarını anlamak için bu temel yapıları ve ilişkilerini öğrenmek önemlidir. Umarım sorularına cevap verebilmişimdir.