Ayak Bileği Anatomisi

Ayak bileği anatomisi, ayak bilekleri iki ayak üzerinde yürüyüşe uygun yapıdadır. Her iki taraf yürüyüş için tüm vücut ağırlığımızı bağımsız olarak desteklemektedirler. Çok sayıda kemik, ligament, kas ve tendonlar çeşitli aktivitelerde uyum içinde çalışır. Ayak bileği anatomisini inceleyecek olursak ayak, arka ayak, orta ayak ve ön ayak olmak üzere üç üniteye bölünebilir. Ayak bileği anatomisi, oldukça karmaşık bir yapıya sahiptir. Ayak yapısı ayak bileği, ayak tarağı ve parmaklar olmak üzere üç bölümden oluşur. Özellikle ayak bileği üst üste binmiş iki eklemden oluşmaktadır. Ayak bileği eklemi tibianın dıştan ve üstten oluşturduğu, fibulanın dıştan oluşturduğu yatakla ve talusun yuvarlak olan tavanı arasında kalan bir eklemdir. Yani üst tarafta bacağın kemikleri ile alt tarafta ayak bileği kemiklerinin en üst kısmında bulunan eklemidir. Bu eklem ayak bileğinin aşağıya ve yukarıya hareket etmesine kolaylık sağlamaktadır. Ayak bileği anatomisi, eklemlerin alt kısmında bulunan kemiklerin ikincisi kalkaneus yani topuk kemiği ve talus kemiği arasında yer alan subtalar eklemdir. Ayak bileği ekleminin kısıtlı bir hareketi bulunmaktadır. Ayağı sadece yan taraflara hareket ettirmeye yarar. Ayaktaki tüm kemik yüzeyleri eklem kıkırdağı ile kaplanmıştır. Ayak bileğini sabit tutan ve burkulma gibi sorunlarda ayağı koruyan bağlarda bulunmaktadır. Dış kısımdaki bağlar ayağın içe doğru hareket etmesini engeller. Aynı şekilde iç bağlarda ayağın dışa doğru hareket etmesini engeller. Ayak bileği anatomisi, insan anatomisinde ayak bileği eklemi, ayak ile bacağın birleştiği kısımda oluşmuştur. Ayak bileği veya talocrural eklem menteşe tipi bir eklemdir. Tibia ve talus arasındaki eklem, fibula ve talus arasındaki eklemden daha fazla ağırlık taşıyabilir. Ayak bileği eklemi, ayak parmaklarını yukarı kaldırıp sadece ökçenin üzerinde duruş veya ayak parmaklarını aşağı doğru hareket ettirip sadece parmaklar üzerinde duruş gibi hareketlerinden sorumludur. Ayaktaki eklemlerin maksimum hareketlerini yapmasını sağlar. Kendi ekseni etrafında dönemezler.

Ayak bileği eklemi; Gerçek ayak bileği eklemi; tibia ve fibulanın distal uçları ve talusun trokleası arasında bulunan eğer şeklinde menteşe tipli bir eklemdir. Vücut ağırlığının çoğu tibiadan talusa aktarılmaktadır. Anterio kompartmanda, tibialis anterior ekstansör hallusis longus, ekstansör digitorum longus ve peroneal tertius kasları tendonları superior ve inferior ekstansör retinakuli tarafından aşağı bağlanmaktadır. Ayak bileği hareketi dorsifleksiyon ve plantar fleksiyonu içerir. Hareketin ekseni yaklaşık malleol hizasından geçmektedir. Gastroknemius ve soleus kasları ayak bileğinin en önemli plantar fleksörleridir. Tibialis anterior ve ekstansör digitorum longus kasları önemli bir dorsifleksörlerdir.

Subtalar eklem; Subtalar eklem talus ve kalkaneus arasında yer almaktadır ve üç tane yüzü vardır: ön, orta ve arka. Sıkı kapsülü çok az sinovyal genişlemeye izin vermektedir. Yaklaşık 30 derece ayak tabanı içe döner ve 10-20 derece ayak tabanı dışa dönebilir.

Midtarsal eklem; Midtarsal eklem, talonaviküler ve kalkaneokuboid eklemlerin birleşiminden oluşur. Kuboid ve naviküler genelde fibröz dokuyla bağlanmaktadır. Midtarsal eklem subtalar eklemde inversiyon ve eversiyon hareketlerine katkıda bulunurlar. Ayrıca ayak 20 derece orta hatta doğru döner ve 10 derece orta hattan uzağa döner.

Metatarsofalangeal eklemler; Metatarsofalangeal (MFT) eklemler parmakların perdelerinden yaklaşık olarak 2 cm proksimalde uzanan elipsoid sinovyal eklemlerdir. Kapsülleri her iki taraftan kollateral ligamentlerle ve plantar yüzde plantar ligamentle güçlendirilmiştir.